Surft Friesland mee op de Waterstof gekte van Groningen?
Op 26 februari jl. kwam de Waterstof (H2) trein dan eindelijk ons land binnengerold. In een proefperiode van 27-2 t/m 14-3 zal de trein op de spoorlijn tussen Leeuwarden en Groningen uitgebreid worden getest op de rijeigenschappen. De trein heeft er inmiddels een aantal proefritten op zitten, en volgens de persberichten van 2 maart, had de fabrikant Alstom aangegeven dat de testritten zijn geslaagd. Naar het idee van de Werkgroep Spoor in Friesland een gevalletje wc-eend reclame! Het is nogal voorbarig van Alstom om nu al de uitslag te geven. Zeker gezien de officiële testperiode er nog niet op zit. Een geslaagde proef, zal pas naar voren komen als de testperiode erop zit, en de proef een definitieve positieve uitslag uitwijst.
Hoe eerder hoe beter
Uitgaande van de uitslag van de Fabrikant, zou dit type treinstel morgen besteld kunnen worden en overmorgen de baan op kunnen. Dit in het voordeel van Gedeputeerde Fleur Gräper van Groningen. Zij heeft aangegeven niet te kunnen wachten totdat de H2 treinen tussen Leeuwarden en Groningen gaan rijden. ,,Hoe eerder hoe beter’’ zei ze. Echter vergeet gedeputeerde Gräper, dat ze met nog een tweetal partijen te maken heeft: Provincie Friesland en vervoerder Arriva. De voorkeur van Friesland gaat uit naar batterijentreinen. Laat daar nou net een van, deze maand ook via de grens van Nederland binnenrollen. Dit betreft het type treinstel: WINK (Wandelbarer Innovativer Nahverkehrs-Kurzzug.) Deze treinstellen zou gaan rijden op de combinatie Accu/Bovenleiding. Dit is omgezet naar rijden op de combinatie HVO (Hydrotreated Vegetable Oil,) en Accu.
Techniek versus CO2 uitstoot
Momenteel wordt H2 geproduceerd uit fossiele brandstoffen en aardgas, omdat dat dit veel goedkoper is in massaproductie. Volgens kenners bestaat Groene H2 ook niet. De handelingen zijn dermate veel, dat het te duur is, en de CO2 uitstoot ook nog eens hoger blijkt te liggen dan wordt voorgedaan. Maar terug naar het onderwerp: Als een H2 trein versnelt wegrijdt, zal deze circa 3x zoveel energie verbruiken dan wanneer het met constante snelheid rijdt. De H2 trein zal ook nooit zo snel kunnen optrekken als de diesel of elektrische trein. De acceleratie van 0 -100kmh ligt 15-20% lager dan bij voorgenoemde technieken. Het is een kenmerk van een brandstofcel, dat deze slechts een constante hoeveelheid energie kan afgeven. Dit betekent dat een Waterstof trein dus een extra accu pakket nodig heeft. Daarnaast is de energieomzetting van bron tot wiel inefficiënt: Het op druk brengen kent verlies (7%), energieverlies bij de elektrolyse van water in H2 en zuurstof (27%) en de energieomzetting in de brandstofcel (38%.) totaal verlies van 71%. De WINKS zullen gaan rijden op HVO, een nieuw type dieselbrandstof dat gemaakt wordt van afgewerkte plantaardige oliën, Frituurolie of restafval zoals dierlijke vetten (Biodiesel.) De WINK heeft een CO2-reductie van 20% en is licht geurloos. Dit zal inhouden dat, het treinstel een onaangename geur zal verspreiden bij stilstand of in het voorbijgaan. Een WINK-treinstel rijdend op HVO kan altijd nog teruggedraaid worden naar de keuze van batterijentrein. Dit is een kwestie van omwisselen van de motorunit, ditzelfde geldt ook voor de huidige treinstellen. Problemen met omzet van bovenleidingstroom naar de accu? Een omvormer biedt uitkomst!
Onderzoek
In 2019 is in opdracht van de provincie Friesland door een aantal gerenommeerde onderzoekbureaus, een verzoek tot onderzoek uitgevoerd, naar batterijentreinen i.c.m. partiële elektrificatie versus waterstoftreinen. De uitkomst was dat de batterijentreinen op alle fronten beter scoorde dan de waterstoftreinen. Als dat zo is, waarom zou Friesland zich blijven vergapen aan de waterstoftreinen? Is de druk vanuit de buurtprovincie zo hoog komen te liggen, dat Friesland mee gaat surfen op de waterstofgekte van Groningen?!
Bij de keuze voor het rijden met waterstoftreinstellen is dan de vraag als volgt: Wie neemt de meerkosten van exploitatie van de waterstoftreinstellen voor zijn rekening? De Burger?
Wij roepen de Provinciale Staten op om de verantwoordelijke gedeputeerde aan te spreken op haar verantwoordelijkheid die zij heeft, om in het belang van de betalende burgers c.q. reizigers, een voortvarend besluit te nemen.
Menno van der Veen, Werkgroep Spoor in Friesland
Leeuwarden 9 maart 2020 foto: Harrie Muis